9 Tips waarmee je slaapproblemen medewerkers serieus neemt

Een slaapprobleem is een serieus probleem. Niet alleen voor de betreffende persoon, maar ook voor de werkgever. Een verminderde slaapkwaliteit is namelijk van grote invloed op de productiviteit en de gezondheid van medewerkers. Negen adviezen voor werkgevers én werknemers.

Eén op de vijf mensen heeft last van slaapproblemen en 30 procent van hen lijdt zelfs aan enige vorm van slaapstoornis. Van alle werkenden heeft 16 procent een slaapprobleem, oftewel 1,3 miljoen mensen, zo bracht zorgverzekeraar CZ in kaart voor de whitepaper ‘De invloed van slaapproblemen op het werk’.

Werk heeft ermee te maken

Bijna de helft van alle werkenden met slaapproblemen zegt dat hun werk ermee te maken heeft. Vooral omdat ze kunnen hun werk niet loslaten (40 procent), een te hoge werkdruk ervaren (36 procent) of geen plezier in hun werk hebben (21 procent). In mindere mate worden ook lange reisafstanden, overwerk en een moeizame relatie met een collega, manager of klant aangevoerd als werksituaties die leiden tot slaapproblemen.

118 slaapstoornissen

Er zijn 118 slaapstoornissen bekend, die in zes categorieën zijn onder te verdelen: Restless Legs Syndroom, slapeloosheid, parasomnia (nachtmerries, slaapwandelen etc.), hypersomnia (overdag heel slaperig zijn), circadiaanse ritmestoornissen (verstoring van de biologische klok) en ademhalingsstoornissen zoals slaapapneu. Lees hoe logistiek dienstverlener AB Texel Group eind 2017/begin 2018 een succesvolle pilot hield om slaapapneu bij werknemers tegen te gaan.

Gevolgen van slaapproblemen voor werkgevers

Twee op de drie medewerkers zegt dat hun slaaptekort impact heeft op hun werk en prestaties. Zo geeft 14 procent van de werkenden toe weleens te verzuimen vanwege slaapproblemen, wat zou neerkomen op verzuimkosten van ongeveer 1440 euro per medewerker per jaar.

Gevolgen bij werknemers

Stemmingswisselingen, een verminderd denkvermogen en gezondheidsproblemen zijn andere gevolgen bij werknemers. Zo heeft de helft van alle werkenden met een slaaptekort lichamelijke klachten. Verder neemt de kans op ongelukken toe en zijn mensen met slaapgebrek drie keer minder productief dan mensen die zich fit en opgeladen voelen.

Nachtdienst: verhoogd risico

Medewerkers die nachtdiensten draaien of in ploegendiensten werken, lopen een verhoogd risico op slaapproblemen. Zij ontwikkelen bijna twee keer zo vaak een slaapstoornis als medewerkers die van 9 tot 5 werken.

Slaap is meer dan persoonlijk

De problematiek mag dan evident zijn, bij het merendeel van de werkgevers is slaap nog geen gespreksthema. Een derde van de medewerkers zegt het weleens te hebben aangekaart, maar slechts 12 procent kreeg hulp aangeboden. Werkgevers vinden slaap vaak iets persoonlijks, maar het is ook in het belang van werkgevers dat medewerkers goed uitgerust aan het werk gaan. Bovendien kunnen de oorzaken van slaapproblemen ook werkgerelateerd zijn.

9 adviezen voor werkgevers

CZ geeft in de whitepaper ‘De invloed van slaapproblemen op het werk’ achttien adviezen, waarvan negen voor werkgevers en negen voor medewerkers. Voor werkgevers gaat het om de volgende adviezen:

1.  Maak slaapproblemen bespreekbaar

Laat leidinggevenden medewerkers vragen wat zij nodig hebben om zich uitgerust, fit en veerkrachtig te voelen. Uit die gesprekken ontstaan vaak goede ideeën. Om een succesvol gesprek te voeren is het belangrijk om eerst een visie op de invloed van slaapproblemen voor het werk te bepalen.

2. Ontmoedig werk na werktijden

Steeds meer bedrijven ontmoedigen werkzaamheden na werktijden en in de avonduren. Adviseer medewerkers om binnen twee uur voor het slapengaan geen digitaal device meer te gebruiken. Het brein moet ruimte krijgen om af te schakelen, zodat het zich optimaal kan opladen.

3. Stel flexibele werktijden in

Wanneer medewerkers hun werkdag zelf kunnen indelen, passend bij hun biologische klok, vinden ze eerder een gezonde werk-privébalans.

4. Verminder werkstress

Door de taakeisen uitdagend maar niet te hoog te stellen, zullen medewerkers minder stress ervaren. Variatie in werkzaamheden zorgt eveneens voor minder stress.

5. Facilliteer een powernap

Korte dutjes blijken een positief effect te hebben op de productiviteit van medewerkers. Een kwart van de werknemers zou de komst van powernap-ruimtes toejuichen.

6. Zo veel mogelijk bewegen

Bied medewerkers de mogelijkheid om tijdens werktijd te sporten (sportschool, hardloopclubje) of te bewegen (lunchwandeling).

7. Help medewerkers die nachtdiensten draaien of veel reizen

Tijdens onregelmatige diensten krijgen medewerkers vaak een dip. Met behulp van een lichtbril is het mogelijk om toch energiek te blijven. Het actieve blauwe licht van de bril lijkt op een zonsopgang, zodat de productie van cortisol wordt opgevoerd. Eenmaal thuis kan de medewerker de blauwe glazen vervangen door rode, waardoor de aanmaak van slaaphormoon melatonine wordt gestimuleerd. Medewerkers die veel reizen kunnen op deze wijze ook een jetlag de baas.

8. Zet een slaapcoach in

Faciliteer professionele ondersteuning bij stress- en/of slaapproblemen.

9. Volg de zorgreis van ongezonde naar gezonde slaap

Een zorgreis is het traject dat iemand aflegt van het moment dat er nog geen klachten zijn, naar het moment dat de oorzaak van een klacht is opgelost. Voor elke fase in die reis zijn er verschillende interventies. Denk aan slaapmonitoring, leefstijlcoaching, e-health-programma’s, zelftesten, slaaptraining of slaaptherapie.

9 adviezen voor medewerkers

Ook voor medewerkers stelde CZ negen adviezen op – zie de whitepaper voor een toelichting – om slaapproblemen te voorkomen:

1. Voldoende licht gedurende de dag
2. Geen blauw licht in de avond
3. Constant slaapritme
4. Liever geen alcohol
5. Geen maaltijden of snacks voor het slapengaan
6. Pas op met cafeïne
7. Lekker bewegen
8. Ontspan en schakel af
9. Optimaliseer de slaapkamer

Samen passende oplossingen zoeken

Welk slaapprobleem of welke slaapstoornis zich ook voordoet, het is belangrijk om de problemen bespreekbaar te maken en samen tot oplossingen te komen aan de hand van passende interventies, aldus CZ. Zo kunnen medewerkers weer fit, ontspannen en veerkrachtig aan de slag en zal hun productiviteit weer stijgen.

Dossier gezondheidsmanagement

In het dossier op PWnet vindt u nog veel meer artikelen over gezondheidsmanagement. Bijvoorbeeld een artikel met tips hoe u het management overtuigt om te investeren in gezonde medewerkers, de top 5 van meest ingezette interventies en inspirerende voorbeelden om het personeel vitaal te houden.  Lees meer in het dossier op PWnet.